MANİERİZM
Maniera kelimesinden gelir; tarz, üslup anlamındadır. Yeni bir üslubun gelişini anlatır. İtalya'da ortaya çıkmıştır. 16.yy ortaları/ sonlarına doğru ortaya çıkmıştır. 17. yy başlarında yerini barok sanatına bırakır. Barok sanatının erken dönemi olarak görülür. Bir geçiş dönemi ve bunalım sürecidir. Bunalımın sebebi, rönesans sanatçılarından sonra gelen sanatçıların "önceki dönemden farklı ne yapabiliriz" kaygısı içerisinde olmalarıdır. Bu nedenle dönemim sanatçıları rönesansın tersine gitmeye çalışmışlardır.
Mimaride çok değişiklik yoktur. Rönesanstan farklı olarak duvarlarda yuvarlak, elipsoid şekilde kabartmalar vardır.
Manierizm'de Resim
Resimde dini konular vardır. Kompozisyon değişmiştir. Üçgen kompozisyon yerine figürlerin bir kenara yığıldığı, diegonal hatlar üzerinde "S ve C" çizildiği şekillerdir. İnsan figürleri; ince, uzun, baş küçük, boyun uzun, anlık hareketler ve tiyatral hareketler vardır. Portrede melankolik etkiler yer alır. Işık-gölge tezat olarak karşımıza çıkmaktadır. ( Kenar çizgileri erir.)
Uzun Boyunlu Madonna
Sanatçı Parmigianino'dur. Merkezde kucağında İsa'yla Meryem yer alır. Kucaktaki İsa yatay hattadır. Meryem' in oturuşu "S" hareketlidir. Solda beş melek vardır. Sağdaki sütünün altında küçük boyutlu bir aziz resmedilmiştir. Perspektife dikkat edilmemiştir. Işık az kullanılmıştır. Işık-gölge zıttır.
El Greco (1541-1614): Giritli ressam. El Greco Yunanlı demektir. Dini konulu resimler ve manzara resimleri yapmıştır. El Greco resimlerinde oldukça koyu renkler kullanır; griler, kahverengiler vs. Fakat bunlara tezat parlak renklere de yer verir; mavi, sarı,kırmızı,yeşil vs. Resimlerindeki gökyüzü boyama üslubu onu belli eder. Tül gibi griler ve beyazlar kullanır.
Kont Orgaz'ın Cenaze Töreni
Kont dindar biridir. Sanat alanına çok destek vermiştir. Bu tabloyu sanatçı yarım dairesel bir sınırlama içine almıştır. Bu, resme kutsallık, değerlilik anlamı katmıştır. Resim ikiye ayrılmıştır. Altta cenaze töreni, üstte cennet yer alır. Cennette olduğu düşünülen Meryem, İsa gibi dini figürler vardır. Kont Orgaz' ı "C" şeklinde iki din adamı tutar. Arkada koyu giysili insanlar vardır. Solda bir çocuk yer alır. (bu El Greco' nun oğludur.) İzleyiciye bakarak eliyle Kont'u gösterir. Bazı figürlerin bakışları yukarı doğrudur. Alt kısımdaki sakinliğe göre Üst tarafta hareketlilik vardır. Alt kısımda Perspektife uyulmuşken, Üstte hiyerarşik sıralama önemlidir.
Beşinci Mührün Açılışı: El Greco,
Aziz Yuhanna beşinci mührü açınca ölüler dirilecek ve din şehitleri dünyada eziyet görenlerin öcünü alacaktır. Aziz Yuhanna solda diz çökmüştür. Arkada dirilmiş çıplak insanlar tenlerinde ölümüm soğukluğu vardır. Resimde diegonal hatta sağda gökyüzüne doğru melekler yer alır. Meleklerde tiyatral hareketler vardır. Geride El Greco tarzı gökyüzü dikkati çeker. Çamurlaşmış renklere karşılık parlak sarılar, yeşiller, maviler kullanılmıştır.
